วันนี้ (23 พฤศจิกายน 2559) นายทวารัฐ สูตะบุตร ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.) และโฆษกกระทรวงพลังงาน เปิดเผยผลการประชุมคณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน (กบง.) เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน 2559 ที่ผ่านมา ซึ่งมี พล.อ.อนันตพร กาญจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน เป็นประธาน ว่า ที่ประชุม กบง. ได้มีการพิจารณาวาระสำคัญ ดังนี้

1) แผนขับเคลื่อนการดำเนินงานด้านสมาร์ทกริดของประเทศไทย ในระยะสั้น พ.ศ. 2560 – 2564

     เพื่อสนับสนุนการขับเคลื่อนการดำเนินงานตามแผนแม่บทการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดของประเทศไทย พ.ศ. 2558 – 2579 ให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดการนำไปปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม กระทรวงพลังงาน โดยสำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน จึงได้ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อาทิ สำนักงานคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน การไฟฟ้าทั้ง 3 แห่ง สถาบันวิจัย และสถาบันการศึกษา จัดทำแผนขับเคลื่อนการดำเนินงานด้านสมาร์ทกริดของประเทศไทย ในระยะสั้น พ.ศ. 2560 – 2564 ซึ่งกำหนดให้มีการดำเนินการพัฒนาและขับเคลื่อน 5 เทคโนโลยี ได้แก่ ระบบบริหารจัดการพลังงาน (Energy Management System: EMS) การออกแบบกลไกราคาและสิ่งจูงใจ และการตอบสนองด้านความต้องการใช้ไฟฟ้า (Pricing and Incentive Design and Demand Response: DR) ระบบโครงข่ายไฟฟ้าขนาดเล็ก (Micro Grid) ระบบกักเก็บพลังงาน (Energy Storage System: ESS) และการพยากรณ์การผลิตไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียน (Renewable Energy Forecast System) ภายใต้ 3 เสาหลัก ดังนี้

          (1) เสาหลักที่ 1: การตอบสนองด้านความต้องการใช้ไฟฟ้าและระบบบริหารจัดการพลังงาน
          (2) เสาหลักที่ 2: ระบบพยากรณ์ไฟฟ้าที่ผลิตได้จากพลังงานหมุนเวียน
          (3) เสาหลักที่ 3: ระบบโครงข่ายไฟฟ้าขนาดเล็กและระบบกักเก็บพลังงาน

     ทั้งนี้ แผนฯ ดังกล่าวจะมุ่งเน้นการศึกษาวิจัย การสาธิตนำร่อง และการเตรียมการเพื่อการใช้งานเชิงพาณิชย์ภายในปี 2564 รวมถึงการพัฒนาขีดความสามารถด้านสมาร์ทกริดของประเทศ ทั้งทางด้านเทคโนโลยีและบุคลากร การสื่อสารสร้างความเข้าใจกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย การเตรียมแหล่งเงินทุนสนับสนุน ตลอดจนการจัดทำร่างแผนการขับเคลื่อนการดำเนินงานด้านสมาร์ทกริดในระยะปานกลางเพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างต่อเนื่อง โดยมีกรอบวงเงินงบประมาณในการดำเนินการรวมกว่า 5 พันล้านบาท สำหรับผลประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับจากแผนฯ นี้คือ ช่วยลดภาระการก่อสร้างโรงไฟฟ้าประเภท Peaking Plant 350 MW สามารถเพิ่มสัดส่วนพลังงานทดแทน (Renewable Energy : RE) เข้าสู่ระบบไฟฟ้าได้มากขึ้น โดยรองรับพลังงานลมและพลังงานแสงอาทิตย์ 3.5 GW ณ ปี 2564 สอดคล้องตามเป้าหมายของแผนพัฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก พ.ศ. 2558 – 2579 (AEDP 2015) รวมทั้งเสริมระบบไฟฟ้าของประเทศให้มีความมั่นคงและมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในพื้นที่เขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษ เกาะที่เป็นแหล่งท่องเที่ยว และพื้นที่ห่างไกล

ที่ประชุม กบง. เห็นชอบแผนขับเคลื่อนการดำเนินงานด้านสมาร์ทกริดของประเทศไทย ในระยะสั้น พ.ศ. 2560 – 2564 โดยมอบหมายให้กระทรวงพลังงาน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องรับไปดำเนินงานต่อไป

2) แนวทางการบริหารจัดการก๊าซธรรมชาติและ LNG เพื่อความมั่นคง

     จากการติดตามสถานการณ์และแนวโน้มความต้องการใช้ก๊าซธรรมชาติของประเทศอย่างต่อเนื่อง พบว่า เนื่องจากในปัจจุบันโรงไฟฟ้าถ่านหินไม่สามารถดำเนินการได้ตามแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศ พ.ศ. 2558 - 2579 (PDP 2015) ประกอบกับสถานการณ์ราคาน้ำมันที่ปรับตัวลดลงอย่างมาก ส่งผลทำให้การดำเนินงานตามแผนพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก (AEDP 2015) และแผนอนุรักษ์พลังงาน (EEP 2015) อาจจะไม่สามารถบรรลุเป้าหมายที่วางไว้ กระทรวงพลังงาน จึงได้มีการทบทวนและปรับประมาณการความต้องการใช้ก๊าซธรรมชาติเพื่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์ โดยคาดว่า ในปี 2579 ความต้องการใช้ก๊าซธรรมชาติจะอยู่ที่ระดับ 5,062 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวัน เพิ่มขึ้นจากเดิมที่ประมาณการไว้ตามแผน PDP 2015 ซึ่งอยู่ที่ระดับ 4,344 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวัน ในขณะที่การจัดหาก๊าซธรรมชาติจากอ่าวไทยจะมีปริมาณลดลงในอนาคต ส่งผลทำให้ประเทศไทยจำเป็นต้องนำเข้าก๊าซธรรมชาติเหลว (LNG) เพิ่มขึ้น โดยคาดว่า ในปี 2565 ความต้องการการนำเข้าจะอยู่ที่ประมาณ 17.4 ล้านตันต่อปี ซึ่งเพิ่มขึ้นจากการประมาณการเดิม ตามมติ ครม. เมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม 2559 และในช่วงปลายแผน คือ ในปี 2579 ความต้องการการนำเข้า LNG จะเพิ่มสูงขึ้นถึง 34 ล้านตันต่อปี ดังนั้น จึงจำเป็นต้องมีการปรับแผนโครงสร้างพื้นฐานและการจัดหา LNG ในระยะยาวของประเทศ ให้สอดคล้องและสามารถรองรับความต้องการใช้และการจัดหาที่เพิ่มมากขึ้นตามที่คาดการณ์ไว้

ที่ประชุม กบง. รับทราบประมาณการความต้องการใช้ก๊าซธรรมชาติที่เปลี่ยนแปลงไปดังกล่าวข้างต้น พร้อมเห็นชอบให้มีการนำเสนอ กพช. พิจารณาในโครงการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานเพื่อรองรับการจัดหา/นำเข้าก๊าซธรรมชาติเหลว (LNG Receiving Facilities) ดังนี้

          (1) โครงการ LNG Receiving Terminal แห่งใหม่ จ.ระยอง [T-2] ที่ กพช. ได้เคยมีมติมอบหมายให้บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) (ปตท.) เป็นผู้ดำเนินโครงการให้แล้วเสร็จภายในปี 2565 (ตามมติ ครม. เมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม 2559) ให้สามารถดำเนินการขยายให้สามารถรองรับการนำเข้า LNG เพิ่มขึ้น จากเดิม 5 ล้านตันต่อปี เป็น 7.5 ล้านตันต่อปี เนื่องจากการมีคาดการณ์จากกรมเชื้อเพลิงธรรมชาติว่า กำลังการผลิตก๊าซธรรมชาติในประเทศจะลดลงมากกว่าที่เคยประมาณการไว้
          (2) โครงการ Floating Storage and Regasification Unit (FSRU) ในประเทศเมียนมา ขนาด 3 ล้านตันต่อปี โดยมอบหมายให้ ปตท. ไปดำเนินการศึกษาในรายละเอียดให้แล้วเสร็จภายในวันที่ 30 พฤษภาคม 2560
          (3) โครงการ Floating Storage and Regasification Unit (FSRU) ในพื้นที่อ่าวไทยตอนบน ขนาด 5 ล้านตันต่อปี ของ กฟผ. ให้นำผลการศึกษาเสนอ กพช. เพื่อพิจารณาต่อไป